Smrznuto rame (engl. „frozen shoulder“) sindrom je kojem najbolje odgovara naziv „bolno rame“. Radi se o sindromu nepoznate etiologije koji je karakteriziran boli i ograničenim aktivnim i pasivnim pokretima u ramenu u svim smjerovima. Javlja se u bolesnika u dobi od 40 do 60 godina.

Češće se susreće kod dijabetičara, pacijenata koji imaju bolesti štitnjače i srca. Uzrok smrznutom, ukrućenom ramenu mogu biti i druge bolesti, kao što je ruptura tetive rotatorne manšete, kalcificirajuća tendinopatija te vrlo rijetko i tumori (Ca dojke, Pancoast tumor).

Dijagnostičke slikovne metode nisu od velike koristi, ali su neophodne da se isključe ostala stanja bolnog ramena. Rendgenskom snimkom se isključuje osteoartritis ramena, koji se prikazuje s tipičnim kaudalnim osteofitom glave humerusa te stražnja luksacija ramena.

Ultrazvučno se često prikazuje izljev u ovojnici tetive duge glave bicepsa, što se susreće i kod osteoartritisa ramena te se može isključiti ruptura tetiva rotatorne manšete i kalcifikat ramena.

Magnetska rezonancija je nepotrebna, koristi se samo u nejasnim slučajevima radi prikaza parcijalne rupture rotatorne manšete ili sumnje na tumor mekih česti ramena.

Sindrom smrznutog ramena razvija se kroz 4 faze:

Faza 1. Obično traje 3-4 mjeseca, bolesnici se žale na bol u ramenu, nadlaktici.

Bol ograničava pokrete u ramenu. Početak bolesti bolesnici obično vežu za manju ozljedu ruke.

Faza 2. Ova faza poznata je pod nazivom „faza smrzavanja“, a traje od 4 do 6 mjeseci. Faza je karakterizirana jakim bolovima i smanjivanjem svih pokreta u ramenu. Zbog boli bolesnik drži ruku u unutarnjoj rotaciji, u zaštitnom položaju te izbjegava upotrebu lakta i šake. Gubitak pokreta je posljedica skraćivanja i zadebljanja zglobne čahure.

Faza 3. Faza tri je zapravo smrznutorame. Traje od 3 do 6 mjeseci. Aktivni i pasivni pokreti su ograničeni u svim smjerovima. U tipičnoj kliničkoj slici elevacija ruke je izvediva 90 stupnjeva, vanjska rotacija 10 stupnjeva, unutarnja rotacija do sakruma. Bol je manja, javlja se kod naglih pokreta rukom.

Faza 4. Ova faza je faza oporavka koja traje 6-9 mjeseci. Pokreti u ramenu se postupno vraćaju, bol nestaje. Promjene su reverzibilne i u većini slučajeva oporavak nastupa unutar 2 godine. Cilj liječenja je smanjiti bol te spriječiti daljnju ukrućenost ramena. Kod jako bolnih te tvrdokornih slučajeva može se artroskopski opustiti zglobna čahura koja je skraćena i zadebljana čime se smanjuje bol i skraćuje vrijeme oporavka te potom fizikalna terapija koja ima jako bitnu ulogu u povratku funkcije ramena.

Bitno je za dijagnozu poznavati životnu dob bolesnika, anamnezu-da li je bilo traume ili provocirajućeg faktora, sportske aktivnosti iznad glave (tenis, rukomet, bacački sportovi) te klinički pregled. U akutnoj fazi je bitna odgovarajuća analgetska terapija NSAR (nesteroidni antireumatici) uz gastroprotekciju te upućivanje pacijenta na RTG snimanje. U slučaju sumnje na rupturu rotatorne manšete pacijenta treba uputiti i na UZV.