Povišeni krvni tlak i moždani udar poznati su nezavisni čimbenici rizika za razvoj kognitivnih poremećaja. Povezanost između arterijske hipertenzije i kognitivnih poremećaja u zadnjih desetak i više godina predmet je brojnih istraživanja…

Povišeni krvni tlak i moždani udar poznati su nezavisni čimbenici rizika za razvoj kognitivnih poremećaja. Povezanost između arterijske hipertenzije i kognitivnih poremećaja u zadnjih desetak i više godina predmet je brojnih istraživanja. Osim povišenog krvnog tlaka i mnoge druge bolesti utječu na poremećaj  kognitivnih funkcija. Kronična bubrežna bolest, pretilost, hiperlipidemija i ostali čimbenici rizika koji su promjenljive naravi uz arterijsku hipertenziju imaju značajan utjecaj na kognitivnu disfunkciju. Liječenjem ovih bolesti možemo prevenirati buduće kognitivne poremećaje. Rezultati brojnih istraživanja pokazuju povezanost između moždanog udara i nastanka kognitivnih poremećaja. Prije više od 10 godina objavljeni su rezultati studija o učestalosti demencije nakon moždanog udara. Otprilike 10-30% bolesnika nakon moždanog udara ima demenciju. Meta-analiza koja je uključila više od 7500 bolesnika pokazuje da oko 10% bolesnika ima demenciju prije prvog moždanog udara, a u još 10% bolesnika nastaje demencija nakon prvog moždanog udara, a više od 30% bolesnika ima demenciju nakon ponavljanih moždanih udara. Kognitivni poremećaji nakon moždanog udara ustanovljeni su u  22% bolesnika 3 mjeseca nakom preboljelog moždanog udara, u 22% bolesnika nakon 5 godina i u 21% bolesnika nakon 14 godina praćenja.

Arterijska hipertenzija ima značajnu ulogu u nastanku bolesti malih krvnih žila mozga uključujući i lakunarne infarkte mozga. Međutim, odnos između povišenog krvnog tlaka i kognitivne disfunkcije, a bez preboljelog moždanog udara još uvijek je kontroverzan i nije u potpunosti razjašnjen. Brojne studije pokazuju povezanost između povišenog krvnog tlaka i kognitivnih poremećaja. Studija objavljena prije par godina pokazuje povezanost između arterijske hipertenzije u srednjoj životnoj dobi i kognitivnih poremećaja tijekom praćenja bolesnika. U studiju je bilo uvršteno više od 3700 bolesnika s povišenim krvnim tlakom. Rezultati studije pokazuju da svako povišenje sistoličkog krvnog tlaka za 10 mmHg iznad normalih vrijednosti bez obzira na moždani udar ili koronarnu bolest srca povećava rizik nastanka kognitivnih poremećaja. Povišeni sistolički krvni tlak iznad 160 mmHg povezan je s 14%-tnim povećanjem rizika nastanka kognitivnih poremećaja. U osoba starijih od 85 godina povišeni sistolički tlak iznad 160mmHg također je povezan s kognitivnom disfunkcijom. Rezultati ovih  istraživanja pokazuju da povišeni krvni tlak  ima važan utjecaj na demenciju. Studije s višegodišnjim praćenjem bolesnika tijekom 21 godine pokazuju da povišeni sistolički tlak (više od 160mmHg) u srednjoj životnoj dobi ili povišene masnoće u krvi značanjo povećavaju rizik nastanka demencije u starijoj životnoj dobi.

Također,  rezultati istraživanja pokazuju da arterijska hipertenzija povećava rizik nastanka demencije u srednjoj i starijoj životnoj dobi. Međutim, rezultati jedne druge studije pokazuju da povišeni krvni tlak u srednjoj životnoj dobi, a ne i u starijoj životnoj dobi ima značajan utjecaj na poremećaje kognitivnih funkcija tijekom višegodišnjeg praćenja bolesnika. Rizik nastanka kognitivnih poremećaja povećan je i kasnije tijekom života  u slučaju da bolesnici imaju ostale rizike za kardiovaskularne bolesti uključujući pretilost i povišene masnoće u krvi.

U zaključku možemo naglasiti da  je snažna povezanost između povišenog krvnog tlaka i kognitivnih poremećaja. Još uvijek su brojna pitanja o antihipertenzivnoj terapiji i mogućnostima prevencije poremećaja kognitivnih funkcija u naših bolesnika. Nadamo se da će buduće studije odgovoriti na brojna pitanja o kontroli krvnog tlaka, mogućnostima prevencije lakunarnih infarkta mozga te o primarnoj i sekundarnoj prevenciji kognitivnih poremećaja.