Postoji pet temeljnih simptoma uroloških bolesti koji nam, u raznim kombinacijama sugeriraju, da bi se moglo raditi o bolesti urogenitalnog sustava. Na slijedeće simptome treba obratiti osobitu pažnju. To su hematurija (pojava krvi u mokraći), bol, oteklina, temperatura i smetnje mokrenja Treba reći kako su ti simptomi uvijek vrlo jasno izraženi i, ukoliko su značajni, obično su vrlo jakog intenziteta i gotovo nikad tek u naznakama – kad se radi o hematuriji to je makrohematurija (krv u mokraći jasno vidljiva prostim okom), boj je jaka, a temperatura značajno povišena (iznad 38°C), oteklina je jasno vidljiva i često bolna, a smetnje mokrenja su značajno izražene i narušavaju kvalitetu života.

Hematurija treba pobuditi najviše pažnje kad se radi o spontanoj, totalnoj, bezbolnoj i intermitentnoj pojavi. Spontana znači da nije prethodila nikakva trauma niti druge prateće bolesti poput cistitisa. Bezbolna je sam po sebi jasan termin, a totalna označava da se krvarenje javlja od samog početka do kraja akta mokrenja. Pojam intermitentna označava da se krvarenje pojavljuje spontano i isto tako i prestaje da bi se za par dana ili sati pojavilo ponovo isto tako bez ikakva povoda. Ovakva vrsta hematurije je ozbiljna jer ponajprije sugerira da se radi o tumoru mokraćnog sustava kao izvoru krvarenja i potrebno ga je svim dijagnostičkim sredstvima potvrditi ili isključiti. Najčešće se radi o tumoru mokraćnog mjehura.

Bol koja nastaje zbog uroloških bolesti gotovo nikada nije blaga, a može se pojaviti naglo ili postupno jačati. Svi simptomi nejasnog blagog pritiska, razne nelagode, peckanja, probadanja i slično ne ulaze u kategoriju urološke boli. Ona često zna biti praćena povišenom tjelesnom temperaturom.

Temperatura, kad je urološkog porijekla, redovito je visoka – iznad 38°C – a može biti praćena mučninom, povraćanjem, znojenjem i tresavicom. Tada se radi o tzv. septičnim temperaturama koje se mahom javljaju, uz navedene prateće znakove, u večernjim satima. Povišenje temperature na vrijednosti ispod 37,5°C redovito upućuju da se ne radi o urološkoj bolesti kao uzroku povišenja temperature.

Oteklina se najčešće se viđa na spolnim organima iako i neke bolesti bubrega (npr. perirenalni absces) mogu dovesti do otekline i crvenila slabinske regije. Ipak, oteklina se daleko najčešće viđa prilikom nastanka upalnih ili traumatskih bolesti skrotuma i njegova sadržaja. Najčešće je uzrok epididimitis. I oteklina je često praćena bolovima, znatno povišenom temperaturom i lokaliziranim crvenilom.

Smetnje mokrenja su opsežna polimorfna skupina tegoba koje načelno dijelimo na opstruktivne i iritativne tegobe. Opstruktivne smetnje su čekanje na početak mokrenja, tanak i isprekidan mlaz mokraće, dugotrajno mokrenje itd. Iritativne smetnje su nikturija ili nokturija (noćno mokrenje), učestalo mokrenje, urgencija (neodgodiva potreba za mokrenjem) i urgentna inkontinencija. Uz ove iritativne simptome često se viđa i peckanje pri mokrenju koje može biti slabijeg i jačeg intenziteta i tada je potrebno isključiti mokraćnu infekciju kao uzrok te tegobe.