Reaktivni artritis (ReA) je neinfektivna upala zgloba koja se javlja nakon akutne infekcije na nekom udaljenom mjestu u tijelu. Obično je riječ o spolno-mokraćnim i crijevnim infekcijama, što znači da je artritis raekcija.

Što je ReA i kod koga se javlja?

Reaktivni artritis (ReA) je neinfektivna upala zgloba koja se javlja nakon akutne infekcije na nekom udaljenom mjestu u tijelu. Obično je riječ o spolno-mokraćnim i crijevnim infekcijama, što znači da je artritis raekcija na infekciju nekog drugog dijela tijela, a ne primarno zgloba. Reiterov sindrom se ubraja u skupinu reaktivnih artritisa, iako većina autora navode da postoji samo jedan oblik ReA i to je Reiterov sindrom. Iz toga proizlazi da se radi o dva naziva jedne te iste bolesti.

Reiterov sindrom je dobio ime po njemačkom vojnom liječniku Hansu Reiteru koji je prvi opisao ovaj sindrom (skup simptoma). Karakteriziran je kombinacijom triju simptoma : uretritisom (upalom mokraćne cijevi), konjuktivitisom (upalom očne spojnice) i artritisom (upalom zgloba). Mogu biti prisutni i dugi simptomi kao promjene na koži i sluznicama u vidu: bezbolnih ulkusa (defekt na koži ili sluznici), eritema (crvenilo kože) ili keratodermije (zadebljanje kože na dlanovima i tabanima). Artritis pretežno zahvaća zglobove donjih udova, i to obično samo na jednoj strani tijela (asimetrično), a  često se javlja i zadebljanje nožnog prsta koje se naziva „kobasičasti“ prst. Obično je prisutna upala u koljenima i nožnim prstima, te na mjestima gdje se tetive spajaju za kosti, kao što su pete.

Pojavnost ReA u populaciji nije učestala. Bolest se 10 do 20 puta češće javlja kod muškaraca, nego u žena i to između 16. i 35. godine života. Nakon spolno-mokraćnih i crijevnih infekcija između 1-3% osoba oboli od ReA. Bolest se teško dijagnosticira iz nekoliko razloga: ne povezuju se zglobni simptomi sa spolno-mokraćnim niti crijevnim infekcijama, spolno-mokraćne infekcije se „zaborave“, uglavnom zahvaća mlađu populaciju, promjene na koži i sluznicama se mogu predvidjeti, uretritis može biti bez ili sa vrlo slabo izraženim simptomima, a i svi simptomi bolesti se ne moraju pojaviti istodobno.

Uzroci i proces nastanka bolesti

Točan uzrok ove bolesti  je nepoznat. Nastaje kao neuobičajena rekacija organizma na spolno-mokraćnu i crijevnu infekciju uglavnom kod genetski predodređenih osoba. Te osobe su nositelji HLA-B27 ili nekog s njim udruženog još uvijek nepoznatog antigena. HLA-B27 antigen je prisutan u oko 80-90% oboljelih, ali uz njegovu prisutnost moraju postojati i drugi, infektivni čimbenici, da bi došlo do razvoja bolesti. Spolno-mokraćnu infekciju uzrokuju: Chlamydia trachomatis ili Ureaplasma urealyticum, a crijevne: Shigella flexneri, Salmonella, Campylobacter jejuni ili Yersinia enterocolitica. Navedene bakterije su poznati i česti uzročnici infekcija mokraćnog i probavnog trakta. No, one se ipak ne nalaze u upaljenom zglobu, već se artritis razvija naknadno kao reakcija organizma na infekciju, i od tuda i naziv bolesti Reaktivni artritis. ReA je prva reumatska bolest pronađena kod HIV-pozitivnih pacijenata, koji imaju i nešto teži oblik bolesti.

U samom zglobu dolazi do nespecifične upale sinovijalne membrane (ovonice oko zgloba), koja u području sakroilijakalnih zglobova (zglobovi između zdjelice i kralježnice), kralježnici i falangama (malim kostima prstiju) ima sklonost stvaranja nove kosti, dok u kroničnom obliku dolazi do uništavanja zglobova, posebno u području nožnih prstiju.