Enteropatski artritis je upalna bolest zglobova koja se obično pojavljuje kod upalnih bolesti crijeva, kao što su Chronova bolest i ulcerozni kolitis, ali i nakon kirurških zahvata na crijevima. Upalni artritis povezan s drugim enteropatskim.

Što je enteropatski artritis (EA) i kod koga se javlja?

Enteropatski artritis je upalna bolest zglobova koja se obično pojavljuje kod upalnih bolesti crijeva, kao što su Chronova bolest i ulcerozni kolitis, ali i nakon kirurških zahvata na crijevima. Upalni artritis povezan s drugim enteropatskim, tj. crijevnim bolestima, kao što su celijakija i Whippleova bolest crijeva, općenito ne spadaju u ovaj oblik bolesti.

Kod EA može biti zahvaćen bilo koji zglob na tijelu. No, ipak se najčešće radi o oligoartritisu (upali nekoliko zglobova), koji se javlja u određenim vremenskim razmacima (epizodama) i često se mijenjaju zahvaćeni zglobovi  (migrirajući tijek bolesti). Što znači da se svaki put prilikom javljanja artritisa pojavljuje upala na nekom drugom zglobu na periferiji, odnosno na rukama ili nogama. Često su zahvaćeni zglobovi na kralježnici i sakroilijakalni zglobovi (zglobovi između kralježnice i zdjelice), slično kao i kod ankilozantnog spondilitisa, samo što je ovdje prisutna i upalna bolest na crijevima.
Upala perifernih (zglobova na rukama i nogama) i sakroilijaklanih zglobova se javlja u oko 10-20% bolesnika s upalnim bolestima crijeva (Chronova bolest i ulcerozni kolitis), a upala zglobova između kralježaka u oko 10% navedenih bolesnika. Često se prilikom upale zglobova između kralježaka ne javljaju nikakvi simptomi bolesti, tj. nema boli, niti većeg ograničenja pokretljivosti.

Slično kao i kod nekih drugih reumatskih bolesti, poput ankilozantnog spondilitisa, psorijatičnog artritisa i reaktivnog artritisa, zglobne promjene su češće u bolesnika koji imaju pozitivan antigen tkivne podudarnosti HLA-B27. Antigen HLA-B27 nalazi se čak kod 50-75% bolesnika s prisutnom upalom na kralježnici, dok kod artritisa na rukama i nogama nije uočena povezanost HLA-B27 antigena i EA. EA se nešto češće javlja kod muškaraca, nego kod žena, i to uglavnom između 25 i 40 godine života. Upalne promjene na zglobovima uglavnom  su prolazne naravi i ne izazivaju trajna oštećenja zglobnih struktura, ali ni trajne deformacije zglobova  (nisu erozivne).

Uzroci i proces nastanka bolesti

Zašto ljudi s upalnim bolestima crijeva razviju artritis nije u potpunosti jasno. Ipak, znanstvenici su predložili nekoliko teorija o nastanku ove bolesti. Naš probavni sustav  jedan je od najvažnijih tjelesnih barijera „stranim“ organizmima, uključujući bakterije i viruse. Ali isto tako i najveći imunološki sustav u organizmu, koji predstavlja prirodnu obranu tijela od štetnih organizama. Kronična upala crijeva koja se javlja kod upalnih bolesti crijeva, oštećuje zaštitnu sluznicu crijeva, pa bakterije mogu ući u krvotok. Smatra se da bakterijski organizmi krvotokom dolaze do zglobova, gdje uzrokuju oštećenje zgloba. Tijelo se pokušava obraniti od bakterija, što dovodi do upale i otekline u zglobu, te pojave EA. Uglavnom se radi o bakterijama iz probavnoga sustava kao Chlamydia trachomatis, Salmonella i Yersinia enterocolitica.

Osobe s određenom genetskom predispozicjom, odnosno s pozitivnim HLA-B27 antigenom imaju veći rizik za razvoj određenih reumatskih bolesti, pa tako i ove. Također je poznato i obiteljsko nasljeđivanje ove bolesti što isto tako govori u prilog genetske podloge za razvoj EA.
Naime, ulaskom crijevnih bakterija u krvotok i u zglobove, zbog oštećene crijevne sluznice, dolazi do pojave imunološkog odgovora kod genetski predisponiranih osoba i posljedično tome razvija se EA.